این همه ابتلائات و گرفتاریهاى ما در اثر ناشکرى و کفران نعمت هاى ما است؛ زیرا خداوند سبحان مى فرماید: «وَ لَـئـِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِى لَشَدِیدٌ »سوره ى ابراهیم، آیه ى ۷٫
اگر سپاسگزارى کنید، قطعا نعمت خود را براى شما زیاد مى کنم؛ و اگر ناسپاسى کنید، به راستى که عذاب من سخت و شدید است.
یعنى: شکر، موجب ازدیاد نعمت هاست، و اگر شکر نکردید خبرى از ازدیاد نیست، لذا اگر دیدیم ازدیاد نیست، شک نکنیم و بدانیم که شکر نیست؛ چرا که ازدیاد نعمت معلولِ علّت است که همان شکر است. پس اگر معلول (یعنى ازدیاد) نیست، براى آن است که علّت آن ـ که شکر است ـ نیست. شکر، معناىِ وسیعى دارد و منظور از آن طاعت خداست، فقط « اَلْحَمْدُللّه » زبانى نیست، هر چند آن هم یکى از مراتب شکر است. طاعت خدا، شکر خدا است. بنابراین، «لَــئِن شَکَرْتُمْ لاَءَزِیدَنَّکُمْ» یعنى: « لَئِنْ أَطَعْتُمْ لاَءَزیدَنَّکُمْ » و «وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ» یعنى « لَئِنْ عَصَیْتُمْ وَخالَفْتُمْ، «إِنَّ عَذَابِى لَشَدِیدٌ ». »
سپاسگزارى از نعمت به معناى طاعت خداست که موجب افزایش نعمت مى شود، کفران نعمت هم به معناى عصیان الهى و موجب عذاب از ناحیه ى او است.
پس هر جا گرفتارى و بلایى و عذابى بر سر ما آمد، بدانیم جلوتر از آن، زمینه ى گره و گرفتارى و ابتلا را خود فراهم کرده ایم؛ یا با ترک واجب، و یا با ارتکاب کار حرام، و یا ترک مستحّب خیلى شدید و مؤکّد، و یا با انجام شبهات. اگر ما الآن به حسب ظاهر همین که بدانیم تارکِ واجب یا فاعل حرام نیستیم، جا دارد کلاهمان را از شادمانى به هوا بیندازیم.